PATENTOWANIE I KOMERCJALIZACJA
Procedury zgłoszenia wyniku pracy intelektualnej i patentowania.
Co to jest komercjalizacja?
Komercjalizacja wyników badań naukowych to działania, które polegają w szczególności na:
- ocenie potencjalnej wartości rynkowej i zdolności do przynoszenia zysków wyników prac intelektualnych,
- tworzeniu modeli biznesowych dla wykorzystania wyników prac intelektualnych,
- kształtowaniu mechanizmów prawnych i ekonomicznych, których efektem będzie m.in. sprzedaż, użytkowanie lub wdrażanie do gospodarki efektów prac intelektualnych.
Wyniki prac intelektualnych stanowią ważne ogniwo rozwoju przedsiębiorczości, a także pozwalają na rozwój istniejących firm, poprzez procesy transformacji innowacji w nowe produkty. Aby można było określić wybór ścieżki komercjalizacji, a przede wszystkim zdolność efektów prac intelektualnych do komercjalizacji, należy właściwie określić ich charakter.
FORMY KOMERCJALIZACJI WYNIKÓW PRAC INTELEKTUALNYCH PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH
W celu komercjalizacji bezpośredniej Uczelnia może utworzyć specjalną jednostkę – centrum transferu technologii, a w przypadku braku takiej jednostki, zarządzanie prawami do wyników lub do know-how, w zakresie komercjalizacji bezpośredniej, może powierzyć spółce celowej.
Na Uniwersytecie Wrocławskim zarządzanie prawami do wyników lub do know-how w zakresie komercjalizacji bezpośredniej zostało powierzone Centrum Transferu Technologii.
WYJAŚNIENIE PODSTAWOWYCH POJĘĆ
wynalazek – ustawodawca nie podaje definicji wynalazku, jedynie wskazuje czym musi się charakteryzować wynalazek, aby stał się przedmiotem ochrony, na który Urząd Patentowy udziela praw wyłącznych (patent). To taki wynalazek, który:
- jest nowy (nie jest on częścią stanu techniki),
- posiada poziom wynalazczy (nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki),
- nadaje się do przemysłowego stosowania (według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej), bez względu na dziedzinę techniki.
Uwaga! Wynalazkami nie są m.in. odkrycia, teorie naukowe, metody matematyczne; plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier; programy do maszyn cyfrowych.
prace rozwojowe – to działalność realizowana w celu projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług oraz planowania produkcji. Obejmuje wykorzystywanie, nabywanie, łączenie, kształtowanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym zakresie również narzędzi informatycznych lub oprogramowania. Działalność ta nie obejmuje natomiast rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
know-how – zidentyfikowana wiedza fachowa oraz zespół doświadczeń i informacji praktycznych w zakresie technologii, procesu produkcyjnego oraz organizacji, zarządzania i finansowania, dotycząca określonego wyrobu lub narzędzia. Informacje te mają charakter poufny i w perspektywie mogą stanowić tajemnicę handlową.
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Ustawa z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym
[na podstawie definicji przyjętej w Rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 316/2014 z dnia 21 marca 2014 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień o transferze technologii]
Wydziałowi koordynatorzy ds. komercjalizacji
Rolą Koordynatorów ds. Komercjalizacji jest wsparcie procesu przepływu informacji i obiegu dokumentów. Współpracują z właściwymi kierownikami jednostek, CTT oraz naukowcami. Kontrolują procesy ochrony własności intelektualnej i komercjalizację w ramach swojego Wydziału. Dbają o wymianę doświadczeń i dobrych praktyk w szczególności pomiędzy Wydziałami.
Najczęściej zadawane pytania
Opracowałem wynik działalności naukowej, co mam zrobić?
Zgłoś wynik działalności naukowej do CTT na formularzu. Pracownik pomoże Ci ocenić czy zasadne jest ubieganie się o ochronę prawną i przeprowadzą Cię przez proces ubiegania się o patent. Pomogą Ci także ocenić możliwości komercjalizacji rozwiązania i załatwić wszystkie formalności.
Co to jest patent i jakie korzyści płyną z jego otrzymania?
Patent jest czasowym prawem wyłącznym udzielanym na wynalazek lub proces w celach zarobkowych. Patent chroni Twoje prawa jako Twórcy przed bezprawnym wykorzystaniem rozwiązania oraz kradzieżą ze strony konkurencji. Patenty można również sprzedawać lub udzielać na nie licencji. Warto dodać, że prawo wyłączne możesz otrzymać nie tylko na wynalazek, ale także na topografie układów scalonych, wzór użytkowy, wzór przemysłowy lub znak towarowy.
Kto jest Twórcą, a kto właścicielem wynalazku?
Właścicielem praw do wyniku działalności naukowej jest Uniwersytet Wrocławski i Uniwersytet decyduje o zasadności jego ochrony i procesie komercjalizacji. Twórcą wynalazku jest osoba, która tworzyła lub współtworzyła wynik działalności naukowej. Nazwisko Twórcy widnieje na wszystkich dokumentach i zgłoszeniu patentowym. Twórca ma prawo do wynagrodzenia w przypadku komercjalizacji.
Wynalazek, którego jestem współtwórcą został opracowany we współpracy z podmiotem zewnętrznym. Kto jest właścicielem?
W takim przypadku udziały współuprawnionych (właścicieli) w prawach do wynalazku powinny być określone w umowie o wspólności praw, zawartej pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w powstanie wynalazku. Jeśli Uniwersytet nie zawarł z tymi pozostałymi podmiotami umowy regulującej te kwestie przed powstaniem wynalazku, konieczne będzie uporządkowanie statusu formalnoprawnego wynalazku i podpisanie umowy o wspólności praw do wynalazku już po jego powstaniu. Umowa o wspólności praw wskazywać powinna osoby twórców i ich udziały twórcze w stworzeniu wynalazku, podmioty współuprawnione do wynalazku i ich udziały w prawach własności do wynalazku oraz inne prawa oraz obowiązki stron. Pracownik CTT pomoże ustalić warunki i przygotować taką umowę.
Jaka jest rola Centrum Transferu Technologii w procesie ubiegania się o ochronę patentową?
CTT na podstawie wypełnionego formularza przygotowuje, jeśli to potrzebne, wszystkie umowy regulujące prawa własności intelektualnej, uzyskuje wszystkie wymagane opinie i zgodę prorektora ds. badań naukowych na ubieganie się o ochronę patentową i komercjalizację. Następnie przekazuje wszystkie niezbędne dokumenty do Biura Rzecznika Patentowego.
